Genel Bilgiler
Dünyanın dört bir yanında ülkeler, COVID-19’a kapsamlı bir şekilde hazırlanmak ve yanıt vermek için bir dizi kontrol önlemi uygulamıştır. DSÖ küresel COVID-19 müdahale stratejisinin genel amacı, en sonunda düşük seviyede veya hiç bulaşın olmaması durumuna ulaşıp bu durumu sürdürmeyi amaçlamakla beraber, tüm ülkelerde bulaşı yavaşlatmak ve COVID-19 ilişkili ölümleri azaltarak salgını kontrol altında tutmaktır. Yerel epidemiyolojiye dayanarak, bazı ülkeler halk sağlığı ve sosyal önlemleri artırma aşamasındayken, diğerleri bu önlemleri azaltmakta veya azaltmayı düşünmektedirler.
Tüm ülkelerdeki amaç, bulaşı baskılamak ve tüm hastalara bakım sağlamak olsa da bunu başarmak için gerekli kontrol önlemlerinin (tüm vakaların tanınması, test edilmesi, izolasyonu ve bakımı, tüm temaslıların izlenmesi ve karantinası, halk sağlığı ve bireysel ve topluluk düzeylerindeki sosyal önlemler gibi) yoğunluğu, her ülkenin karşı karşıya olduğu bulaştırma paternine (sıfır vaka, ilk vaka, vaka kümeleri veya toplum bulaşı) bağlı olarak değişir.
Halk Sağlığı ve Sosyal Önlemler
Halk sağlığı önlemleri arasında kişisel koruyucu önlemler (el hijyeni, solunum hijyeni kuralları), çevresel önlemler, fiziksel mesafe önlemleri ve seyahatle ilgili önlemler yer alır. Fiziksel mesafe önlemleri, bireylere (vakaların izolasyonu ve temaslıların karantinası gibi) ya da topluluklara, nüfusun belirli bir kesimine ya da nüfusun tamamına uygulanır. Bu önlemler birbirini dışlamaz.
DSÖ, tüm şüpheli vakaların tanımlanmasını, test edilmesini, izole edilmesini ve bakımının yapılmasını, temaslılarının tanımlanmasını, izlenmesini ve karantinaya alınmasını önerir.
Hareket kısıtlaması, okulların ve işletmelerin kapatılması, coğrafi alan karantinası ve uluslararası seyahat kısıtlamalarını da içeren geniş ek halk sağlığı ve sosyal önlemler bazı ülkeler tarafından uygulanmıştır. Bunlara bazen ‘kilitleme’ veya ‘kapatma’ önlemleri de denir.
COVID-19’a yönelik halk sağlığı ve sosyal önlemlerin halk sağlığı üzerindeki etkilerinin değerlendirmesi henüz mevcut değildir ancak gereklidir. Bu değerlendirmede, bu tür önlemlerin dikkate değer olabilecek sosyal sonuçları ve ekonomik maliyetleri dikkate alınmalıdır. Bu nedenle, COVID-19 vakalarının yeniden canlanmasını tetiklememek ve nüfusun sağlığını tehlikeye atmamak için, bu önlemlerin ayarlanmasının yararlarını ve potansiyel zararlarını dengelemek için dikkatli bir risk değerlendirmesi ve aşamalı bir yaklaşıma ihtiyaç vardır. Spesifik ve etkili farmasötik müdahaleler (terapiler ve aşılar gibi) mevcut olana kadar, ülkelerin pandemi boyunca önlemleri gevşetmeye veya eski haline getirmeye devam etmesi gerekebilir.
Halk sağlığı ve sosyal önlemlerin sıkılaştırılması veya gevşetilmesi veya yeniden başlatılması kararları, bilimsel kanıtlara ve gerçek dünya deneyimine dayanmalı ve ekonomik faktörler, güvenlikle ilgili faktörler, insan hakları, gıda güvenliği, kamuoyu duyarlılığı ve önlemlere uyum gibi diğer kritik faktörleri dikkate almalıdır.
Semptomatik insanlar için tıbbi maskeler, hasta bireylerin izolasyonu ve tedavisi ve hijyen önlemleri (el hijyeni, solunum görgü kuralları) dahil olmak üzere bireysel önlemler sürdürülmelidir.
Bu belge, büyük ölçekli halk sağlığı ve sosyal önlem uygulayan ve bunları ayarlamayı düşünen ülkelerdeki ulusal yetkililer ve karar vericiler için hazırlanmıştır. Vakaların yeniden ortaya çıkma riskini yönetirken halk sağlığını ve sosyal önlemleri ayarlamak için rehberlik sunar.